در زمان های دور زمانی که دندانی دچار پوسیدگی و یا شکستگی می شد، پزشکان تنها روش درمان را کشیدن دندان آسیب دیده می دانستند.
اما خوشبختانه امروزه با توجه به آگاهی بالا نسبت به اهمیت دندان ها در غذا خوردن و زیبایی چهره، دندانپزشکان تمام تلاش خود را می کنند تا دندان آسیب دیده را حفظ نمایند. پروتزهای دندانی از جمله موارد مورد استفاده در دندان پزشکی هستند که در هر شرایطی زیبایی و کارایی دندان ها را حفظ می نمایند.
به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با انواع پروتز دندان و مراحل پروتز دندان به طور کامل آشنا کنیم.
تعریف پروتزهای دندانی
پروتزهای دندانی نوعی دندان مصنوعی و ساختگی می باشند که به منظور بازسازی دندان آسیب دیده و پوسیده مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا با استفاده از این پروتزها می توان عملکرد و زیبایی دندان را حفظ نمود. پروتزهای دندانی انواع مختلفی دارند که به طور کلی به دو دسته پروتز متحرک دندان مانند دندان های مصنوعی و پروتزهای دندانی ثابت مانند روکش های دندان تقسیم بندی می شوند. در برخی از مواقع این پروتزها تنها جنبه زیبایی دارند و در بسیاری از مواقع علاوه بر زیبایی، عملکرد دندان را نیز بازسازی می نمایند.
انواع پروتزهای دندانی ثابت
پروتز ثابت دندان به گونه ای مورد استفاده قرار می گیرد که بیمار نمی تواند آن از دهان خود خارج نماید و برای برداشتن آن حتما باید به بهترین دندانپزشک مراجعه کند. این پروتزهای دندانی به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که عبارتند از:
روکش های دندان
در صورتی که پوسیدگی دندان به قدری شدید باشد که ریشه دندان را نیز درگیر نموده باشد و مقدار بسیار زیادی از تاج دندان ریخته باشد، از روکش های دندانی برای حفظ دندان استفاده می شود. استفاده از این روکش ها منجر به پوشاندن تیرگی دندان عصب کشی شده می گردد. از طرفی میزان مقاومت و استحکام دندان را نیز افزایش می دهد. از طرفی این پروتزهای ثابت می توانند از دندان های ضعیف شده و شکسته محافظت نمایند و همچنین از آسیب دیدگی دندان های اطراف آن نیز جلوگیری نمایند. معمولا از این پروتزها تنها برای زیباسازی دندان ها استفاده نمی شود. به همین دلیل در صورتی که دندان دچار آسیب دیدگی شدید نباشد، پزشک استفاده نمودن از این پروتزها را توصیه نمی کند.
ایمپلنت دندان
ایمپلنت ها ماندگاری طولانی دارند این پروتزها از جنس تیتانیوم ساخته شده اند و از استحکام و مقاومت بسیار بالایی برخوردار می باشند. به همین دلیل است که آن ها را پروتزهای دائمی نیز می نامند. این پروتزها دقیقا مشابه دندان شما می باشند.
نکته: عمر پروتز ثابت دندان با توجه به انواع آن متفاوت است. به طور مثال عمر ونیرها کوتاه تر از سایر پروتزهای ثابت بوده و ایمپلنت ها و ماندگاری بسیار طولانی دارند. از طرفی هزینه آن نیز کاملا وابسته به محل استفاده از پروتزها، کیفیت و نوع آن ها بستگی دارد.
ونیرها
ونیرها نیز از محبوب ترین و پرکاربردترین پروتزهای ثابت می باشند که در اکثر مواقع به منظور زیباسازی دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که تاج دندان دچار آسیب دیدگی بسیار جزئی شده باشد، یا اینکه رنگ دندان ها به دلایل مختلف تغییر کرده باشد می توان از این پروتزها به منظور بازسازی زیبایی دندان ها استفاده نمود. از مزایای این پروتزهای دندانی می توان به سازگاری آن ها با بافت لثه، استقامت آن ها در برابر لکه و سفید نمودن دندان ها اشاره نمود.
بریج دندان
در صورتی که دندان فرد افتاده باشد، از بریج یا پل دندان به منظور پر کردن محل دندان افتاده استفاده می شود. این پروتزهای دندانی می توانند به حفظ ظاهر صورت و پیشگیری از تحلیل رفتگی فک کمک نماید. همچنین از دیگر مزایای این پروتزها می توان به اصلاح لبخند و جلوگیری از جابجا شدن دندان ها به دلیل فشار روی آن ها اشاره نمود.
انواع پروتزهای دندانی متحرک
پروتزهای متحرک نیز از دیگر پروتزهای دندانی می باشند، که بیمار می تواند در هر زمانی آن را از دهان خود خارج نموده و مجدد آن را در جای خود قرار دهد. این پروتزهای دندانی را با نام دندان مصنوعی نیز می شناسند. این پروتزها به گونه ای است که دندان های مصنوعی روی پایه ای فلزی یا رزینی قرار گرفته است و درون دهان جای می گیرد. ظاهر این دندان ها کاملا شبیه به دندان های طبیعی است و معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که دندان مورد نظر به طور کامل از بین رفته و دندانپزشک آن را کشیده است.
این دندان ها به دو صورت دندان متحرک تکی و کامل مورد استفاده قرار می گیرند. از دندان کامل زمانی استفاده می شود که تمامی دندان های فرد کشیده شده باشند. اما از دندان های تکی زمانی استفاده می شود که یک یا چند دندان فرد از بین رفته است و فرد نمی تواند از ایمپلنت استفاده نماید. به طور کلی پروتزهای دندانی متحرک معمولا طول عمر بالایی دارند و می توانند عملکرد و زیبایی دندان ها را بازسازی نمایند. از طرفی برای نظافت این دندان ها می توان به راحتی آن ها را از دهان خارج نموده و پس از مسواک زدن دندان ها و شستن دهان مجدد آن ها را در جای خود قرار داد.
پروتز های دندانی متکی بر ایمپنت
زمانی که فرد تمامی دندانهایش را از دست داده و به هر دلیلی امکان استفاده از ایمپلنت دندان به تعداد زیاد ندارد میتوان با تعداد کمی ایمپلنت از این روش استفاده کند. باید توجه کنید که این نوع از پروتزها متحرک هستند یعنی فرد می تواند آن را در آورد و دوباره جایگذاری کند. این نوع از پروتزها مشکلات پروتزهای معمولی مثل لقی پروتز را ندارد و معمولا درمان بسیار قابل قبولی برای بیماران و مخصوصا افرادیکه سال ها پروتز متحرک یا دنچر داشته اند و لقی پروتز به علت تحلیل استخوان دارند می باشد.
مزایای استفاده از پروتزهای دندانی
با توجه به انواع پروتزهای دندانی متحرک و ثابت، داشتن لبخند زیبا خیلی دور از تصور نیست. به طور کلی از مزایای این پروتزها می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- اصلاح طرح لبخند
- یکدست نمودن دندان ها
- افزایش طول عمر دندان های آسیب دیده
- بهبود کیفیت عملکرد دندان
- پیشگیری از تحلیل رفتگی فک
- حفاظت از دندان های سالم اطراف دندان آسیب دیده